تفکر خلاقانه چیست؟

نتایج نشان می دهد که ذهن های خلاق همواره در برابر هر گونه آموزش نادرست استقامت کرده اند

چند سوال:

  • ماشین چاپ چگونه اختراع شد؟
  • یک نانو ثانیه چیست؟
  • چرا “هایدن” سمفونی وداع را نوشت؟
  • چرا ما خلاق نیستیم؟

رفتار خلاقانه

یکبار از کارل آلی  پرسیدم چه چیزی باعث رفتار خلاقانه در فرد می شود. آلی پاسخ داد؛ اشخاص حرفه ای می خواهند دانای کل باشند ولی فرد خلاق می خواهد درباره ی همه چیز نظیر تاریخ، ریاضیات، کامپیوتر، علوم، بورس و … بداند. فرد خلاق نمی داند دانسته هایش چه زمانی با هم ترکیب می شود اما اعتقاد دارد تفکر خلاقش حتما بروز خواهد کرد. دانش منبعی است که از آن اندیشه های جدیدی به وجود می آید، با دانش به تنهایی، یک فرد به شخصی خلاق تبدیل نمی گردد. همه ی ما افرادی را سراغ داریم که دانش زیادی در یک زمینه داشتند اما هیچ چیز خلاقی توسط این افراد ابداع نشد و دانش این افراد بیشتر به منزله یک کتاب راهنما برای دیگران بود. تفکر خلاق به نگرشی نیاز دارد که به شما اجازه دهد به دنبال اندیشه های جدیدی باشید و در این راه دانش و تجارب خود را به کار گیرید و با این نگرش راهکارهای مختلفی را امتحان کنید.

تفکر خلاقانه چیست؟
تفکر خلاقانه چیست؟

در ابتدای راه، راهکارهای شما راه به جایی نمیبرند و حس کلافه گی را در شما افزایش می دهند. در ابتدای هر تفکر خلاقی گاه قوانین را نقض می کنید و اندیشه های نوین و عملی از تصورات ناممکن و احمقانه به سراغ شما می آید. خلاصه اینکه با اتخاذ دیدگاه کنجکاوانه و خلاقانه راه را برای تغییر و پیدا کردن راه حل های جدید باز می گذارید.

تفکر خلاقانه چیست؟
تفکر خلاقانه چیست؟

دستگاه چاپ و تایپ

از نمونه ی افرادی که دست به چنین کاری زد، می توان به یوهان گوتنبرگ اشاره کرد. آنچه گوتنبرگ انجام داد عبارت بود از ترکیب دو اندیشه که قبلا به هم ربطی نداشتند یعنی دستگاه پرس شراب و دستگاه ضرب سکه. از دستگاه پرس شراب برای له کردن انگور استفاده می کردند. با دستگاه ضرب سکه هم که احتمالا آشنا هستید ولی اگه فراموش کردین، قبل از خوندن ادامه ماجرا یه سر به گوگل بزنید. گوتنبرگ با دیدن کار این دو دستگاه، به شوخی از خود پرسید چه می شود اگر چندتا از دستگاه های ضرب سکه را بردارم و آنها را در زیر فشار دستگاه پرس شراب قرار دهم که بر روی کاغذ نقش بر جای گذارد. ترکیب حاصله به دستگاه چاپ و تایپ متحرک تبدیل شد.

تفکر خلاقانه چیست؟
تفکر خلاقانه چیست؟

معنی نانو ثانیه

دریادار گریس هاپر، موظف بود که معنی نانو ثانیه(یک نانو ثانیه عبارت است از یک میلیاردم ثانیه و در واقع وقفه زمانی ساعت درون رایانه را نشان می دهد) را به چند کاربر غیر حرفه ای رایانه توضیح دهد. وی از خود پرسید چگونه می توانم کوتاه بودن مدت زمان یک نانو ثانیه را به آنها توضیح دهم. بهتر است برای فهم مفهوم نانو ثانیه بیشتر از بعد فضا به آن نگاه کنم تا بعد زمان. او برای این کار از مسافتی که نور در یک میلیاردم ثانیه می پیماید کمک گرفت سپس تکه ای نخ به طول 30 سانتی متر برداشت و به مهمانانش گفت این یک نانو ثانیه است.

تفکر خلاقانه چیست؟
تفکر خلاقانه چیست؟

سمفونی خداحافظ

اعضای ارکستر ” فرانتس جوزف هایدن” از رفتار دوک آن زمان پرنس استرهاتزی بسیار عصبانی بودند. در قصر استرهاتزی به هنگام فرا رسیدن فصل پاییز روزها بسیارکوتاه و شب ها طولانی و سرد بود. مدتی از فصل پاییز می گذشت و هایدن و اعضای ارکسترش به دلیل اینکه در محل سکونت خود وسیله ی گرمادهی برای آنان کافی نبود از سرما رنج می بردند و در پی گرفتن مرخصی از پرنس استرهاتزی و بازگشت به وین بودند، ولی پرنس استرهاتزی زمان درازی بود که به اعضای ارکستر، اجازه‌ مرخصی نمی‌داد. اعضای گروه از هایدن درخواست کردند که درباره ی قدری مرخصی دوباره با دوک صحبت کند. (هر جای متن خسته شدین یا خواستین به چشمتون استراحت برین یه سر به آشپزخونه بزنین یه فنجون چایی برای خودتون بریزین، نوش جان) هایدن قدری به فکر فرو رفت و تصمیم گرفت با زبان موسیقی این موضوع را با دوک مطرح کند. هایدن پس از مدتی ” سمفونی خداخافظ” را نوشت. در موومان چهارم سمفونی خداحافظ، موسیقی آرام و آرام تر می شد تا بدانجا که تقریبا به سکوت ختم می شد و نوازندگان پس از اجرای قطعه خود، یکی پس از دیگری شمع پیش روی خود را خاموش می‌کردند و با سازشان از صحنه خارج می شدند تا اینکه صحنه کاملا خالی شد و در سیاهی فرو رفت. پرنس استرهاتزی متوجه نکته مورد نظر هایدن شد. آنگاه خنده ای سر داد و شروع به تشویق و تحسین هایدن کرد. شما هم مثل پرنس هاتزی می تونید با کلیک روی فایل صوتی ابتدای متن از شنیدن سمفونی خداحافظ یا وداع لذت ببرین.هر یک از این مثال ها قدرت یک ذهن خلاق را نشان می دهد که چه چیزی را به چه چیز دیگری تبدیل می کند. با تغییر دیدگاه و بازی با معلومات می توانیم چیزهای معمولی را به خارق العاده و چیزهای عجیب را به چیزهای پیش پا افتاده تبدیل کنیم. از این نظر دستگاه پرس شراب از خود اطلاعات تراوش می کند، نخ به نانو ثانیه تبدیل می شود و ناراحتی ها و شکایت ها به یکی از برترین سمفونی های دنیا تبدیل می شود. آلبرت سنت-گیورگی ، پزشک برنده جایزه نوبل این مسئله را این طور بیان می کند: اکتشاف یعنی مثل دیگران به چیزی نگاه کردن اما تفکری متفاوت داشتن.

دو تمرین

تمرین شماره یک: یک پادشاه پیر می خواهد تاج و تختش را به یکی از دو پسرش واگذار کند. او تصمیم می گیرد که یک مسابقه اسب سواری برگزار نماید و پسری که اسب کندتری دارد پادشاه شود. پسر ها از ترس اینکه دیگری در مسابقه کوتاهی کند، به نوبت برای مشورت به وزیر مراجعه کردند. وزیر دربار تنها با دو کلمه به آنها می گوید که چگونه مطمئن شوند که مسابقه عادلانه است. این دو کلمه چیست؟

تفکر خلاقانه چیست؟
تفکر خلاقانه چیست؟

تمرین شماره دو: آیا راهی بنظرتان می رسد که یک صفحه کاغذ را بگونه ای روی زمین قرار داد که وقتی دو نفر در روی آن می ایستند همدیگر را لمس نکنند. بریدن ، پاره کردن کاغذ، بستن یا ممانعت از حرکت افراد نیز مجاز نیست.

تفکر خلاقانه چیست؟
تفکر خلاقانه چیست؟

چرا ما تفکر متفاوتی داریم؟

چند دلیل اصلی وجود دارد. اولین دلیل این است که نیاز نیست برای بیشتر کارهایی که انجام می دهیم خلاق باشیم. مثلا نیاز نیست هنگام رانندگی در بزرگراه، سوار آسانسور شدن یا انتظار در صف بانک خلاقیتی از خود نشان دهیم. وقتی که امر زندگی به وسط می آید، تبدیل به موجوداتی می شویم که طبق عادت عمل می کنیم. امور روزمره در اکثر فعالیت های ما ضروری می باشند و زندگی ما بدون آنها آشفته است. اگر امروز صبح از خواب بیدار شوید و در مورد موهای مسواکتان تامل کنید، کار خاصی نمی توانید انجام دهید. پایبند بودن به مسیر فکری روزمره و معمولی این امکان را به ما می دهد که بسیاری از کارهای لازم را بدون تفکر درباره ی آنها انجام دهیم.دلیل دیگری که ما خلاق نیستیم این است که برای خلاق بودن به ما آموزش داده نشده است. نظام آموزشی ما یک بازی پیچیده است که در آن حدس میزنیم معلم ما به چه چیزی می اندیشد. به ما یاد داده شده است که فکر کنیم بهترین اندیشه ها در ذهن شخص دیگری قرار دارد( مرغ همسایه غازه). تا حالا چند نفر از معلمین و اساتید شما از شما پرسیده اند چه اندیشه های بکری درید؟اما زمان هایی وجود دارد که لازم است خلاق و پویا باشید و برای دستیابی به اهدافتان راه های جدیدی را ایجاد و امتحان کنید. در چنین مواقعی نظام اعتقادیتان ممکن است شما را از انجام این کار باز دارد. در این جا به دلیل سوم ” چرا ما خلاقیت بیشتری نداریم میرسیم”. اکثر ما نگرش های خاصی داریم که تفکر ما را به امور جاری محدود می سازد و مانع از آن می شود که تفکر بیشتری داشته باشیم. این نگرش ها برای اکثر کارهایی که انجام می دهیم ضروری است اما وقتی که تلاش کنیم خلاق تر باشیم و پایبند به خواسته ها، این نگرش ها از سر راه کنار می روند.

پادکست های مشابه
هنر مطالعه کردن
10:00 دقیقه

هنر مطالعه کردن

فرانو

شازده کوچولو پرسید: آدم ها می گویند نیش مار کشنده است! مار گفت: زخم زبان خودشان که بدتر است. آدم ها همیشه نا امیدت می کنند بچه جان. تنها کاری هم که خوب بلدند همین یکیست ” آنتوان دو سنت اگزوپری” خواندن و لذت بردن از کتاب، همواره در زمره ی جذابیت های یک زندگی […]

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

سوالی دارید؟ با ما در واتس اپ صحبت کنید
دریافت راهنمایی
سلام! برای چت پشتیبان را انتخاب کنید
در کمترین زمان پاسخگو هستیم